Yavuz Sultan Selim Han‘ın âni ölümü devrin eşsiz ilim adamlarından Kemal Paşazâde’yi derinden sarsmış ve onun adına aşağıdaki muazzam mersiyeyi kaleme almıştır.
Çözdi saç açtı baş tuğ u âlem
Bükdi bil dökdi yaş tığ u kalem
Kana boyandı bayrağın yüzi
Beli büküldi yayun oldı hâm
Urdı göksini gök gök eyledi mâh
Oldı yıldızların gözi pür-nem
Şafak ol denlü dökdi kanlu yaş kim
Dâmen-i çarhı eyledi pür-dem
Subh-dem derdile bir ‘âh’ itdi
Kim söyündürdi mâh şemin o dem
Giceden dehr giydi kara palas
Tutdı şâh-ı cihan içün mâtem
Nice şeh mihr-i âsumân-dergâh
Nice sultan meh-i nucûm-haşem
Azmde mihridi hazmde sipihr
Rezmde Rüstem idi bezmde Cem
Çarh-ı bî-rahm ana bir zahm
Urdı ki bulmadı kimseler merhem
Gör ne acıyla eyledi teslim
Cân-ı Şirin’i Hüsrev-i âlem
Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.
Kaldı yerli yerinde hayl-ü-sipâh
Yalınuz eyledi sefer ol şâh
Bunca yüzbin nûkerden ve kuldan
Birisi olmadı ana hem-râh
O gice kim yıkıldı serv-i sürûr
Vâki oldı bu vakia nâ-gâh
Göğe çıktı yir ehlinin âhı
Düd-ı âhiyle toğdı rûzen-i mâh
Beli bükildi pir-gerdûnun
Mâder-i dehr itdi derd ile âh
Âhiyle boyandı rûy-ı cihân
Döndi zengi yüzine oldı siyah
Bürüdi yer yüzini göz yaşı
Göğe çıktı figân u nâle vü âh
Bağrı oldı delü delük otağun
Kara çul giydi hayme vü hargâh
Çoktan urmuşdı terkini tâcun
Tahtını dahi itdi terk ol şâh
Oldı zâil irüb zalâm-i adem
Nûr-ı hurşid-i felek u zill-i ilâh
Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.
Bezm eyvânınun Süleymânı
Rezm meydânınun Nerimânı
Dâsitânı okunsaydı anun
Kim anar idi Pür-i Destânı
Tahtına çıksa tutsa divânı
Heybet alurdı görse div anı
Nice sâhib-kırandı ol kim
Bir kuluydı Mısır Sultânı
Bendesiydi şimdi Tatarun
Deşt-i Kıbçak ilindeki hânı
Bunca yıllardır intizar çeküb
Göz açub gözleridi devr anı
Erdi anir-bahâr-ı devleti lîk
Gül gibi taze geçdi devrânı
Gülşen itmişdi külhân-ı dehri
Yiri olsun cihan gülistânı
Hani ol leşker temâşâyı
Hani ol kişver-sahâ hani
Kani ol şah deya âh itsün
Yaş yirine kara ciğer kanı
Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.
Azmde nev-civân hazmde pîr
Sâhibü’s-seyf ü sâibü’t-tedbîr
Hem saf-ârâydı vü hem Âsaf-rây
Ne vezir isteridi vü ne müşîr
Eli şîmşîr idi dili hançer
Nizeydi kolı vü parmağı tîr
Az müddetle çoğ iş itmişdi
Sâyesi olmuşdı âlem-gîr
Şemsi asr idi asırda şemsin
Zıllı memdûd olur zamanı kasîr
Tâc u tahtile fahreder beyler
Fahrederdi anunla tâc u serîr
Gönli ol surda buldı sürûr
Ki çala çağırıdı tîğ u nefîr
Rezm işinde ve bezm işinde
Görmedi pîr-i çarh ana nazîr
Çıksa eyvân-ı bezme mihr-i münîr
Girse meydân-ı rezme şir-dilîr
Olıcak dârugir ol şîri
Ansun ve kanlar ağlasun şimşîr
Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.
Çarh kendüsün itdi zîr ü zeber
Meğer irdi kulağına bu haber
Ki kodı dîde ter cihan halkun
Huşk-leb gitdi şâh-ı bahr u berr
Kân-ı ihsân u âsumân-ı kemâl
Cân-ı halk u cihân-ı fazl u hüner
Server-i meh külah u mihr-efser
Kayser-i Cem haşem ü Sikender-der
Dûr olmuşdı cevr-i deycûri
Nûr-ı adliyle tolub heb kişver
Çekmişdi elin yinine kılıç
Diline kendüde tutub hançer
Sarsar-ı berg-rîz-i mevt itdi
Gül gibi ömr defterin ebter
Bu musibetle oda yandı cihan
Dûde boyandı kumbet-i ahdar
Hâk yırtar yüzin döker yaş âb
Yâd hayran gezer yanar Âzer
Mihr ü mehden elinde iki taş
Turmadan sînesini çarh döğer
Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.
Gökde ebr-i bahar ağlar anı
Yaş döküb zâr zâr ağlar anı
Berf ü bârân döküldürür feleğin
Gönlü gözüyanar ağlar anı
Yağmur olub yağar gözi yaşı
Akçak ruzigâr ağlar anı
Kara giymiş sehâb-ı muzlimden
Gök olub sevk-vâr ağlar anı
Taht muciyle sînesini döğüb
Acıyla bahâr ağlar anı
Gözleri yaşı çeşmeler olmuş
İnleyib kûh-sâr ağlar anı
Ne kadar taş bağıluysa dahi
Aksa bir-ihtiyâr ağlar anı
Akıdub göz yaşını taşlarla
Döğünüb cûybâr ağlar anı
Çeşmeler dahi yaş dökür durmaz
Her kimin çeşmi var ağlar anı
Türk ü Rûm u Arab u Acem ü Deylem
Türkman u Tatar ağlar anı
Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ.
Gül-i gülzâr-ı mülk soldı hemi
Cûybâr-ı kerem soğuldı hemî
Zulmet-i mâtem içre kaldı cihân
Mihr-i burc-ı şeref tutuldı hemî
İnledi derdile zemîn ü zamân
Gâm-ı mâtem cihana toldı hemî
Lâle yüzin ciğer kanıyla yuyub
Saçlarını benefşe yoldı hemî
Seyl-i tûfan-ı merg irüb nâgâh
Sedd-i İskenderi bozuldı hemî
Cân-ı âlem cihânı terk itdi
Cism-i dünya zübûl buldı hemî
Âkıbet hilkat-ı latîfinden
Hilat-ı âfiyet soyuydı hemî
Nûş yerine işinün câmı
Nîs ü pür zehr-i kahr toldı hemî
Âh u zârıyla toldı şehr ü diyâr
Şehriyâr-ı zemâne öldi hemî
Rûm u Şâm u Arab u Acem şâhı
Öldi emri tamam oldı hemî
Öldi Sultan Selim hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ
Hayf Sultan Selim’e hayf ü diriğ
Hem kalem ağlasun ana hem tiğ. |